"Türk" adý taþýyan bir ülke ve ilginç öyküsü
Turks ve Caicos Adalarý
Atlas Okyanusu‘nda “Türk” adý taþýyan bir ülkenin var olduðunu biliyor muydunuz? Karayipler yakýnlarýnda yer alan ve adý Turks ve Caicos Adalarý olan bu ülke günümüzde Ýngiltere sömürgesi konumundadýr. 38 adadan oluþan ülkenin baþkenti ise Grand Turk (Büyük Türk)’dür. Tüm hükümet binalarý ve bakanlýklar Grand Turk adýndaki bu adada bulunur. Adalarýn toplam yüzölçümü 430 kilometrekare, nüfusu ise 25.000′in üzerindedir. Kuzey Atlas Okyanusu’nda yer alan bu tropikal adalar, Bahama’nýn güneydoðusunda bulunmakta olup Amerika ve Küba’ya da yakýndýrlar. .
Adaya Türk isminin verilmesinin nedeni ise inandýrýcý olmayan bir gerekçeyle açýklanmaya çalýþýlýyor. Ýddiaya göre adada bulunan bir kaktüs bitkisi Osmanlý döneminde kullanýlan fese benzediði için buraya Türk Adalarý denilmiþ! Bu iddianýn sahibi ise, bölgeyi sömürge halinde ellerinde tutmaya devam eden Ýngilizler! Oysa adalarýn Türk ismiyle anýlmasý fesin Türkler tarafýndan kullanýlmaya baþlanmasýndan yüzlerce yýl öncesine dayanýyor. Türk Adalarý ismi 1688′de ilk defa Coronelli adlý meþhur bir Ýtalyan haritacýnýn çizdiði haritada yer alýyor ve bu eser Fransýzca. Yani ülkenin þu andaki resmi adýnýn yer aldýðý ilk tarihi vesika Fransýzca ve “Türk” kelimesi aynen geçiyor. Coronelli”nin söz konusu haritasýnda Adalarýn ismi “Ide Caiquos, Caiquos and I. Turche” þeklinde yazýlý. Üstelik Türkler de ancak 1800′lü yýllarda fesle tanýþýyor ve fes giymeye baþlýyor.
16. 17. ve 18. Yüzyýllarda Ýspanyol, Fransýz ve Ýngilizler arasýnda el deðiþtiren Adalarýn ismi 16. yüzyýlda Ýspanyollarýn elindeyken bile yine Türk Adalarýydý. Yani bu ismi almasýnýn fesle uzaktan yakýndan hiçbir alakasý yok. Ýngilizler adanýn ismini deðiþtirmek istemiþlerse de ada halkýný yüzyýllardýr kullandýklarý bu isimden vazgeçirememiþler. Adalarýn ismini deðiþtiremeyen Ýngilizler bu kez de Ada ile Türkler arasýndaki baðý “fes benzerliði” masalýný uydurarak kesmek istemiþler. 1869 yýlýnda ise Turks ve Caicos Adalarý’nýn ”Ay-Yýldýzlý” eski bayraðýný deðiþtirmeyi baþarmýþlar.
Peki Baþkentleri olan Grand Turk (Büyük Türk) adasýnýn adý nereden gelmektedir ve adaya adýný veren bu Büyük Türk kimdir? 15. 16. ve 17. Yüzyýllarda Osmanlý Denizcileri’nin Akdeniz ve Atlantik’e yelken açarak bu sularda büyük korsanlýk faaliyetleri yaptýklarý bilinmektedir. Ayrýca, Piri Reis’in haritasýnda bu adalarýn bulunduðu yerde kayýk resimleri vardýr ki ”Caicos”(Kaykos) kelimesi ”Kayýk” anlamýna gelir. Buranýn Kristof Kolomb’dan 25 yýl önce Türkler tarafýndan keþfedilerek ele geçirildiði ve Baþkenti Grand Turk’ün adýnýn da -Adaya Türk Denizcileri’nin gelmesinden sonra -batýlýlar tarafýndan ”Büyük Türk, Grand Senior, Muhteþem Süleyman” adlarýyla anýlan Kanuni Sultan Süleyman’dan alýndýðý sanýlmaktadýr.
Küba‘nýn eski Ankara Büyükelçisi E. G. Abascal da konuyu teyit eden þu önemli bilgileri veriyor:
“Caicos kelimesi, Türkçe’deki kayýktan geliyor. Adanýn adý Türklerin burada bulunduðunu gösteriyor. Küba’nýn en meþhur bir bölgesinin adý Matatorcos, yani Türklerin öldüðü yer! Bunun bir felaket sonucu olduðunu dair bilgiler var. Ýspanyol gemisi San Agustin 28 Þubat 1596′da Havana’ya geldiðinde mürettebatýn 45′i Müslüman, bazýlarýnýn adlarý Ramazan, Recep, Yusuf, Ali, Hüseyin idi. Batý Anadolu ve Karadeniz’den gelmiþlerdi. 1640 yýlýnda Küba’nýn güneyinde bir Ýngiliz ticari gemisi Türk korsanlarý tarafýndan ele geçirilmiþ.” Küba Büyükelçisi‘nin verdiði önemli bilgilerden birisi de, Ýttihat ve Terakki döneminde Enver Paþa’nýn Küba’ya özel bir görevli göndererek bu konu hakkýnda araþtýrmalar yaptýrmasý. Büyükelçi þöyle devam ediyor: ”Bu görevlinin burada tarihi araþtýrmalar yaptýðýný ve bir rapor hazýrladýðýný biliyoruz”
Mektuplar Yanlýþlýkla Türkiye’ye geliyor, Halký Yanlýþlýkla Türk Sanýlýyor.. Posta hizmetlerinde Turks ve Caicos Adalarý’nýn adý sýk sýk yanlýþ yazýldýðýndan adaya giden mektuplarýn bir kýsmý önce yanlýþlýkla Türkiye’ye geliyor. Türkiye ise mektuplarý Turks ve Caicos Adalarý’na geri gönderiyor. Geçtiðimiz yýllarda bazý Avrupa ülkelerinin Türkiye zannederek bu adalara vize uygulamasý baþlatmasý yetkililerin yaptýklarý resmi yazýþmalarla aþýlmýþ. Ayrýca ada sakinleri dünyanýn neresine giderlerse gitsinler önce Türkiye’den gelmediklerini anlatmak zorunda kalýyorlar.
Dr. Nilgün Birgören
__________________________________________________ _____________
Genellikle birçok internet sitesinin kayýt formlarýndaki ülke listesinde görürdüm adýný.. Hikayesini okuyunca gerçekten ilginç. Türkler oraya kadar gitmiþler zamanýnda.
Alýntý
Bookmarks