21.yüzy?lda 17.yüzy?la ba?l? kalan, o dönemin geleneklerini sürdüren ve bu konuda çok kat? olan Ami?ler'den bahsediyorum elbette. ABD'ye gitti?inizde mutlaka ki kar??la?acaks?n?z. ?lk "Ami?" toplulu?unu gördü?ümde kendimi bir film setinde sanm??t?m. Etrafta kameralar arad?m ancak gerçe?i ö?renmem uzun sürmemi?ti. ?imdi size Ami?ler hakk?nda derlenmi? bilgileri sunaca??m ve yine ba?layaca??z tart??maya

Kimdir Ami?ler? (Amish)

Ami? (?ngilizce Amish), ABD'nin Pennsylvania ve Ortabat? eyaletleri'nde (ve Kanada'da) yayg?n olan bir Protestan mezheptir. 18. ve 19. yüzy?lda Almanya, Fransa ve ?sviçre'den gelen göçmenler taraf?ndan kurulmu?tur. Ami?ler basit bir ya?ama inan?rlar, otomobil, telefon, elektrik gibi modern ya?am?n kolayl?klar?n? kullanmaktan sak?n?rlar. Bu insanlar kendilerini toplumdan dinsel inan??lar? yüzünden ay?r?rlar. Örne?in orduya kat?lmaz, hattâ fermuar, dü?me gibi basit teknolojik araçlar? bile kullanmaktan kaç?n?rlar. Bu insanlar y?l boyunca ayn? tarz sâde elbiseler giydiklerinden "sâde insanlar" olarak adland?r?l?rlar. Çocuklar? tek odal? sekiz y?ll?k okullarda okumaktad?r. Bundan ba?ka bir okul e?itimleri yoktur
 Wikipedia




AM??LER HAKKINDA B?R HABER ! H?zla ço?al?yorlar...

 Dünyan?n en geli?mi? ülkelerinden ABD'de elektrik, telefon kullanmadan, otomobile binmeden ve her türlü teknolojiyi reddederek ya?ayan a??r? Hristiyan topluluk Ami?lerin nüfusu, son 16 y?lda 125 binden 230 bine ç?kt?.

Elizabettown Üniversitesi'nden Ami?ler uzman? Donald B. Kraybill'in yapt???, 1992-2008 verilerini kapsayan ara?t?rmaya göre, 18. yüzy?lda bask?lar nedeniyle Avrupa'dan Yeni Dünya'ya göçen topluluk, son 16 y?lda yüzde 4'lük nüfus art???yla ülkenin en h?zl? büyüyen alt toplulu?u oldu.

ORTALAMA 5-6 ÇOCUK

Kraybill, ülkedeki di?er etnik ve dini topluluklar?n nüfus planlamas? yapt???n?, Ami?lerin ise son 20 y?lda “çok çocuk sahibi olma” politikas? izledi?ini belirterek, toplulukta her ailenin ortalama 5-6 çocuk sahibi oldu?unu kaydetti.

Yap?lan ara?t?rmaya göre, topluluk içi evlilik yapan Ami?lerin nüfusu bu h?zla büyümeye devam ederse 2026 y?l?nda 500 bine yakla?acak. Otomobil yerine atl? arabalar?yla ula??m? sa?layan, internet, cep telefonu gibi her türlü yeni teknolojiyi reddeden, evlerine elektrik ba?latmayan Ami?ler, geçimlerini tar?mc?l?k yaparak sa?l?yorlar.

ATLI ARABALARLA GEZ?YORLAR

Ülkenin pek çok eyaletine yay?lm?? halde ya?ayan Ami?lerin en yo?un bulundu?u bölge ise Pensilvanya eyaletindeki Lancester ?ehri. ABD'nin do?u k?sm?nda bulunan ve ?ehirleraras? trafik bak?m?ndan da yo?un olan Lancester'da anayollarda atl? arabalar?yla gezen Ami?ler için trafikte de özel düzenlemeler yer al?yor.

Kendi özel kiliselerinde ibadet etmeyi tercih eden Ami?lerin en çok önem verdi?i ?eyler, fazla çocuk sahibi olmak, kom?uluk ili?kileri ve akrabalar?yla görü?mek.

ÇOCUKLAR ?LKOKULDAN SONRA OKULA GÖNDER?LM?YOR

Almanca'n?n farkl? bir aksan?yla konu?an ve anadillerini 200 y?la yak?n süredir bulunduklar? Amerika k?tas?nda da kullanmay? sürdüren topluluk, çocuklar?n? ilkö?retimin ard?ndan okula göndermiyor.

Giyim tarzlar?yla da farkl? olan Ami? toplulu?unda kad?nlar uzun kollu ve uzun etekli elbiseler giyiyor. Elbiselerini önlük ve 17. yüzy?ldan kalma ?apkalar? ile tamaml?yorlar. Erkekler ise çal???rken ask?l? elbise, günlük ya?amda ise koyu renk tak?m elbise giyerek ?apka tak?yorlar. Evlendikten sonra tüm erkekler sakal b?rak?yor.

TUR?ST?K ÇEK?M MERKEZ? OLDULAR

Ami?ler, çama??r ve bula??klar?n? elde y?k?yorlar, ak?amlar? mum ?????nda oturmay? tercih ediyorlar, atl? araban?n yan? s?ra zaman zaman bisiklet kullanarak ula??m? sa?l?yorlar ve ak?ama kadar tarlalar?nda çal???p günbat?m?na yak?n evlerine çekiliyorlar.

Farkl? kültürleri ve ya?am tarzlar?yla insanlar?n ilgisini çeken ve kalabal?k olarak ya?ad?klar? Lancester'? ülkenin en turistik yerlerinden biri haline getiren Ami?leri görmek için her gün onlarca tur otobüsü bölgeye geliyor.

Kurduklar? köylerde ya?ayan bu a??r? Hristiyan ve içe kapan?k toplulu?un hayatlar?n? yerinde gözlemlemek isteyen turistler, atl? arabalarla düzenlenen turlarla köylere gidiyorlar.

Ami?leri rahats?z etmemeye de özen gösteren turistler, özel izin d???nda foto?raf ve görüntü çekiminin yasak oldu?u köylerde Ami?lerin ya?am tarzlar?na sayg?l? davranmaya çal???yor.
Radikal




Daha önce bir ami? gören var m? aran?zda? Ben çok gördüm ve çok ?a??r?yorum onlar? görünce. 300 y?l öncesine gidiyor insan aniden Yaln?z son gördü?üm ami?ler biraz yenilikçi ami?tiler galiba. Çünkü roller coaster a biniyorlard?